Leki i wyroby medyczne dostępne bez recepty, stosowane w infekcjach intymnych.

Leki stosowane w infekcjach bakteryjnych:

Polikrezulen  - wykazuje działanie bakteriobójcze na bakterie gram dodatnie i ujemne, posiada właściwości hemostatyczne oraz wybiórczo denaturuje martwe tkanki. Wspomaga odnowe zmienionych zapalnie tkanek. Lek ten jest wskazany w miejscowym bakteryjnym zapaleniu pochwy u kobiet po 18 roku życia. Nie zalecany kobietom w okresie menopauzy. 

Dawkowanie - 1 globulka na dobę lub globulka co dwa dni. Należy pamiętać o prawidłowej aplikacji globulki przed snem to znaczy przed opróżnieniem pęcherza moczowego tuż przed spoczynkiem nocnym. Preparat należy stosować do 9 dni, w przypadku braku efektów należy zgłosić się do lekarza. Zaleca się głęboką aplikacje globulki w pozycji na plecach. Ważne: Podczas kuracji i 7 dni po, nie odbywaj stosunków seksualnych. Produkt może wysuszać i podrażniać pochwę. W ciągu dnia zaleca się stosowanie nawilżających żeli ginekologicznych.


Preparaty handlowe: Albothyl globulki

Leki stosowane w infekcjach grzybiczych:

Klotrimazol - substancja przeciwgrzybicza, hamuje syntezę ergosterolu ważnego składnika błony komórkowej grzyba. Zaburzenie syntezy ergosterolu powoduje zmiany w stabilizacji błon, a w konsekwencji śmierć grzyba. Lek ten występuje w różnych postaciach:

• kremu, 
• kremu dopochwowego, 
• tabletek dopochwowych, 
• płynu 

Krem ma wskazania w leczeniu grzybic pochwy, sromu, błon śluzowych, napletka i żołędzia wywołanych przez drożdżaki z rodziny Candida. 

Klotrimazol wykazuje również działanie na dermatofity ➡️ grzyby atakujące powierzchnie skóry.

W grzybicy pochwy stosowany powinien być od 2-3 razy na dobę przez okres 2-3 tygodni. Brak poprawy po 7 dniach kwalifikuje nas do wizyty u lekarza.

Ostatnią nowością na rynku jest krem dopochwowy z załączonym aplikatorem. Krem stosujemy raz na dobę przed pójściem spać. Aplikację preparatu ułatwia nam dołączony do preparatu aplikator. Preparat stosujemy przez 6 kolejnych dni.


Pamiętaj!!! Klotrimazol może uszkadzać mechanicznie środki antykoncepcyjne wykonane z lateksu oraz wkładki domaciczne dlatego podczas leczenia należy zastosować alternatywne środki antykoncepcji. Leczenie powinno objąć obu partnerów.


Preparaty handlowe: Clotrimazolum GSK krem, Clotidal krem dopochwowy, Clotrimazolum Aflofarm


Fentikonazol - wykazuje szerokie właściwości grzybostatyczne i grzybobójcze, działa również na bakterie gram dodatnie, w badaniach in-vivo i in-vitro wykazano również działanie rzesistkobójcze.

Wskazanie do stosowania fentikonazolu to: drożdżyca błon śluzowych narządów płciowych (zapalenie sromu i pochwy, zapalenie pochwy, upławy).

Fentikonazol występuję w postaci tabletek dopochwowych i stosuje się go jeden raz na dobę (200 mg), najlepiej nocą przez 3 kolejne dni. 

Preparaty handlowe: Gynoxin Optima

Co w przypadku zakażenia rzęsistkiem pochwowym?

W przypadku rzęsistkowicy charakteryzującej się żółtawo - zielonymi upławami zalecana jest wizyta u lekarza specjalisty. Leczenie powinno objąć obu partnerów.

W profilaktyce nawracających zakażeń grzybiczych możemy unikać niektórych czynników ryzyka lub stosować preparaty profilaktyczne i wspomagające. Należą do nich:

● unikanie noszenia bielizny obcisłej i z włókien syntetycznych,

● redukcja masy ciała u kobiet otyłych,

● ograniczenie węglowodanów w diecie,

● zaniechanie częstych irygacji pochwy,

● leczenie chorób stanowiących czynniki ryzyka (cukrzyca, zaburzenia hormonalne),

● w celu odtworzenia prawidłowej biocenozy pochwy rozważyć leczenie uzupełniające polegajàce na zastosowaniu preparatów zawierających drobnoustroje probiotyczne.

Leczenie wspomagające:

Benzydamina - substancja o właściwościach przeciwbólowych, przeciwzapalnych i znieczulających, należąca do indolowych NLPZ. Stosowana miejscowo nie wchłania się do krwiobiegu przez co nie powoduje działań niepożądanych charakterystycznych dla tej grupy leków. Znalazła zastosowanie w leczeniu dolegliwości i objawów takich jak: ból, pieczenie, świąd, upławy, zaczerwienienie, obrzęk w przebiegu zapalenia pochwy i sromu spowodowanych między innymi infekcjami intymnymi. Lek ten występuje w postaci proszku do sporządzania roztworu lub gotowego roztworu do irygacji pochwy.

W przypadku saszetek dawka dobowa to 2 saszetki. Przygotowanie polega na rozpuszczenia zawartości saszetki w 0,5 litra przegotowanej i ostudzonej wody. W przypadku gotowego roztworu, analogicznie do saszetek, dzienna dawka to dwie butelki. W celu osiągnięcia najlepszych efektów terapeutycznych należy stosować produkt przez minimum 3 dni. 

Preparaty handlowe: Tantum Rosa saszetki, Tantum Rosa roztwór dopochwowy

Probiotyki doustne i dopochwowe - preparaty te to nic innego jak bakterie z rodzaju Lactobacillus spp., przygotowane w taki sposób aby były zdolne do zasiedlenia przewodu pokarmowego lub pochwy. Wiele badań potwierdza ich skuteczność w profilaktyce infekcji intymnych. Bakterie kwasu mlekowego przywracają odpowiednie kwasowe pH pochwy, produkują nadtlenek wodoru, wypierają chorobotwórczą mikroflorę, produkują bakteriocyny, czyli substancje, które hamują namnażanie patogenów. Należy pamietać by nie łączyć probiotyków z lekami przeciwbakteryjnymi, przeciwrzesitkowymi lub przeciwgrzybiczymi (z wyjątkiem metronidazolu i kotrimoksazolu) ze względu na to, że niektóre z nich mogą zabijać dobroczynne bakterie lub hamować ich wzrost. Pamietajmy, że w aptece znajdziemy preparaty zawierające bakterie kwasu mlekowego o statusie leku, wyrobu medycznego oraz suplementu diety. 

Przykładowe leki to: Lakcid intima, Lactovaginal. 

Czas stosowania probiotyków dopochwowych to 7-10 dni.


Kwas L - askorbinowy - inaczej witamina C stosowana w postaci globulek posiada właściwości zakwaszające środowisko pochwy i przywracające jej prawidłowe pH. Według producentów zaleca się stosować preparat przez okres co najmniej 6 dni. 

Przykłady wyrobów medycznych: VitaGyn C, Iladian Direct Plus, Zenella Med.

TIAB - nanokrystaliczny dwutlenek tytanu z kowalencyjnie związanymi jednowartościowymi jonami srebra, posiada właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i grzybobójcze, znalazł zastosowanie w preparatach wspomagających leczenie infekcji intymnych. 

Przykładowy wyrób medyczny: HexaTiab globulki.


Podsumowując w aptece mamy dostęp do szerokiej ilości leków w celu leczenia najczęstszych infekcji intymnych. Jeśli nie jesteśmy pewni rodzaju infekcji i doboru właściwego preparatu nie wstydźmy się zapytać farmaceuty o pomoc. Farmaceuta chętnie pomoże Ci w scharakteryzowaniu objawów i rodzaju upławów, a następnie dobierze odpowiedni lek, zasugeruje również leczenie wspomagające, które będzie uzupełnieniem terapii i da lepsze efekty. W przypadku braku odczuwalnej poprawy w przeciągu kilku dni pamiętaj o zasięgnięciu porady u lekarza. Niestety, nie każdy rodzaj infekcji grzybiczej bądź bakteryjnej będziemy w stanie zwalczyć przy pomocy leków bez recepty - co nie oznacza, że leki te są słabsze od tych na receptę.

Bibliografia:

1. Kotarski J., Dębski R., Drews K., Jakimiuk A., Paszkowski T., Pertyński T. Opinia zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotycząca zastosowania preparatu prOVag w położnictwie i ginekologii. Gin. Dypl. 2008; 2: 106–108.
2. Gałęcka M., Szachta P. Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych. Forum Zakażeń 2013; 4(2).
3. CHPL Gynoxim Optima
4. CHPL Clotrimazolum GSK
5. CHPL Clotidal
6. CHPL Tantum Rosa
7. Ulotka wyrobów medycznych: HexaTiab, VitaGyn C