Zakażenie układu moczowo-płciowego mogą wywoływać bakterie, grzyby, pierwotniaki oraz wirusy. Nieleczone mogą prowadzić do wielu komplikacji, np. bezpłodności, przedwczesnych urodzeń, zwiększonego ryzyka zachorowania na choroby przenoszone drogą płciową. W dzisiejszym artykule omówimy najczęstsze zakażenia układu płciowego, do których należą: waginoza bakteryjna, kandydoza narządów płciowych, rzęsistkowica, a ich głównym objawem są upławy.
Co kryje się pod definicją upławów?
Upławy to najprościej pisząc nieprawidłowa wydzielina z pochwy, która w zależności od rodzaju zakażenia może przyjmować różną postać, kolor, zapach i konsystencję.
Jakie są najczęstsze infekcje intymne?
W zależności od rodzaju upławów będziemy wyróżniać następujące zakażenia:
Waginoza bakteryjna (BV - ang. bacterial vaginosis) występuję najczęściej u kobiet w wieku rozrodczym 10-40%. Zakażenie to polega na zaburzeniu mikroflory bakteryjnej i kolonizacji patogenami bakteriami: Gardnerella vaginalis, Prevotella spp., Mycoplasma hominis, Mobiluncus spp.,w wyniku, której dochodzi do zmniejszenia ilości bakterii tlenowych z rodzaju Lactobacillus spp (bakterie kwasu mlekowego). Mikroorganizmy te maja zdolność produkcji nadtlenku wodoru, który redukuje niekorzystną florę bakteryjną.
Rozpoznanie waginozy ustala się na podstawie skali Amsala. Trzy z czterech objawów potwierdzają zakażenie bakteryjne, czyli:
- Jednorodna wydzielina z pochwy zawierająca leukocyty
- Odczyn pochwy pH > 4,5 (badanie prowadzone przy użyciu papierka lakmusowego)
- Specyficzny, rybi zapach, wzmagający się po stosunku płciowym oraz po dodaniu do wydzieliny pochwowej wodorotlenku potasu (KOH),
- Obecność clue cells (komórek jeżowych) w preparacie mikroskopowym, tj. komórek nabłonka opłaszczonych bakteriami w sposób przypominający kolce jeża.
Do innych objawów należą: pieczenie oraz świąd lecz te pojawiają się stosunkowo rzadko w przypadku BV, zaś 60% zakażeń występuje w postaci bezobjawowej.
Do czynników ryzyka BV należą: częsta zmiana partnerów seksualnych, wkładka wewnątrzmaciczna, palenie tytoniu, korzystanie z pływalni i basenów, niedostateczna higiena intymna.
Leczenie BV opiera się głównie na stosowaniu leków miejscowych i doustnych, zawierających metronidazol, klindamycynę oraz tinidazol. Skuteczność rekomendowanych schematów leczenia jest jednak różna. Ostatnie badania pokazują, że narasta oporność na leczenie metronidazolem nawet w 25%.
Infekcja intymna, a charakterystyka upławów. |
Drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu inaczej nazywane kandydozą podobnie jak BV dotyczy kobiet w wieku rozrodczym. Ze statystyk wynika, że 50% kobiet doświadczy grzybicy pochwy przynajmniej dwa razy w życiu. Wystąpienie czterech epizodów zakażenia w ciągu roku będziemy nazywać kandydozą nawrotową. Zakażenie w 90% spowodowane jest chorobotwórczym grzybem z gatunku Candidia albicans. Charakterystycznymi objawami kandydozy pochwy są: świąd okolic intymnych, wodniste upławy z charakterystycznymi grudkami nazywane również serowatymi, pieczenie, bolesność, obrzęki. Rozpoznanie ustala się na podstawie badania mikroskopowego oraz odczynnika chemicznego (10% zasady KOH). Odczyn pochwy podczas infekcji wynosi 4,5. Czynniki ryzyka: cukrzyca, niedawna antybiotykoterapia, leki imunnosupresyjne, estrogeny, częsta przygodnia aktywność seksualna.
Drożdżycą narządów płciowych mogą również zarazić się mężczyźni. W ich przypadku grzyb infekuje żołądź i napletek, a do nieprzyjemnych objawów należą: świąd, zaczerwienie, serowaty nalot na żołędziu i pod napletkiem, stulejka, ból podczas oddawania moczu i ejakulacji.
W niepowikłanym zakażeniu grzybiczym stosuje się leczenie miejscowe i doustne. Leczenie doustne zazwyczaj jest dłuższe i obarczone wiekszą ilością działań niepożądanych i interakcji w porównaniu do leczenia miejscowego. Efektywność leczenia wynosi 80-90%. W leczeniu miejscowym stosujemy: nystatyne, natamycynę, klotrimazol, butokonazol, fentikonazol, mikonazol. Doustnie zaś: itrakonazol i flukonazol.
Rzęsistkowica - choroba przenoszona drogą płciową spowodowana zakażeniem rzęsistkiem pochwowym. Rzęsistek jest mikroorganizmem należącym do pierwotniaków. Stanowi jedną trzecią wszystkich zachorowań przenoszonych droga płciową z przewagą zachorować wśród kobiet. Miejscem bytowania rzęsistka jest pochwa, u mężczyzn - cewka moczowa i gruczoł krokowy. Pierwotniak ten uwielbia ciepłe i wilgotne środowisko ludzkich narządów płciowych. Objawami zakażenia jest miejscowy stan zapalny dolnego odcinka układu moczowo-płciowego, dyzuria (bolesne oddawanie moczu), pieniste, kremowe, żółtawo - zielone upławy. pH pochwy jest niemal identyczne z zakażeniem bakteryjnym i wynosi 5-7. Rozpoznanie ustala się za pomocą badań mikroskopowych. Leczenie polega na doustnym stosowaniu metronidazolu lub tynidazolu. Pamiętać należy, że leczeniu należy poddać obydwu partnerów seksualnych oraz wykonać badania w kierunku innych chorób przenoszonych droga płciową.
Poniżej przestawiona zostanie tabela porównawcza powyższych zakażeń narządów płciowo - moczowych w celu szybkiego określenia rodzaj i przyczyny infekcji intymnej.
Waginoza bakteryjna
|
Kandydoza pochwy
|
Rzęsistkowica
|
Fizjologicznie - brak zakażenia
| |
Upławy:
|
Szare, mleczne, jednorodne o rybim zapachu
|
Wodniste, serowate o kwaśnym lub neutralnym zapachu
|
Pieniste, kremowe o żółtawo - zielonym zabarwieniu.
|
Biała, przeźroczysta, lepka wydzielina
|
Objawy:
|
Brak świądu, bolesności oraz objawów podrażnienia, w 50% może być bezobjawowa
|
Świąd, bolesność, podrażnienie
|
Ból przy oddawaniu moczu, upławy, nieprzyjemny zapach, u 10-50% może być bezobjawowa
|
Nie dotyczy
|
Czynnik wywołujący zakażenie:
|
Bakterie: Gardnerella vaginalis, Prevotella spp., Mycoplasma hominis, Mobiluncus spp.Ryzyko zachorowania zwiększają: częsta aktywność seksualna, wkładki wewnątrzmaciczna, palenie tytoniu.
|
Grzyby: Candida albicans (80-92% zakażeń), pozostałe - inne gatunki z rodziny Candida. Stosowanie leków: immunosupresyjnych, antybiotyków, Choroby: HIV, cukrzyca, nowotwory, niedożywienie, stosunek płciowy
|
Rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis)- pierwotniak, choroba przenoszona drogą płciową.
|
Nie dotyczy
|
pH
|
5-7
|
4-4,5
|
5-7
|
3,6-4,5
|
Zalecenia ogólne:
|
Pacjentkom należy zalecać unikania irygacji pochwy, stosowania żelu pod prysznic oraz środków antyseptycznych lub szamponu w czasie kąpieli w wannie.
|
W czasie leczenia należy unikać:
- stosowania środków miejscowo drażniących, na przykład preparatów perfumowanych,
- noszenia obcisłej bielizny z włókien syntetycznych.
|
Należy leczyć równocześnie oboje partnerów seksualnych, zalecając im powstrzymanie się od współżycia do czasu zakończenia terapii.
|
Nie dotyczy
|
Leczenie:
(Rx)
|
Doustnie:
Metronidazol, Klindamycyna
Miejscowo:
Żele z metronidazolem, klindamycyną,
Chlorek dekwaliniowy
|
Doustnie:
Flukonazol, Itrakonazol,
Miejscowo:
Klotrimazol, Mikonazol, Fentikonazol, Nystatyna
Natamycyna
|
Doustnie:
Metronidazol
Miejscowo pomocniczo:
Natamycyna
|
Nie dotyczy
|
Leki
dostępne bez recepty:
(OTC)
|
Miejscowo:
Polikrezulen Probiotyki
Doustnie:
Probiotyki
|
Miejscowo:
Fentikonazol Klotrimazol
Mikonazol Probiotyki Doustnie:
Probiotyki
|
Brak
|
Nie dotyczy
|
Preparaty wspomagające:
|
Bioaktywne polisacharydy
Benzydamina
|
Benzydamina
Ekstrakty z jeżówki purpurowej.
|
Benzydamina
|
Nie dotyczy
|
1. Wielgoś M, Pietrzak B. Bacterial vaginosis – diagnostyka i leczenie. Przegl Menopauz. 2012, 5, 356–363.
2. Mirosława Gałęcka | Patrycja Szachta Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, Forum Zakażeń 2013;4(2).
3. Merida Miller, MD, Nawrotowe zapalenie sromu i pochwy – porady dotyczące leczenia, Ginekologia po Dyplomie 2014;16(5):59-68
4. Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące produktu leczniczego Fluomizin.,Ginekol Pol. 3/2013, 84, 237-239.
5. Charakterystyka produktu leczniczego Clotrimazolum GSK
6. Charakterystyka produktu leczniczego Gynoxin Optima.
Komentarze
Prześlij komentarz